Krzysztof Nowak „Inflacja: Skąd przyszła i do czego prowadzi…..”

Tak zwana polityka monetarna towarzyszy nam od wielu lat, w zależności od przyjętej definicji możemy różnie szacować jak długo trwa ingerencja rządów w systemy monetarne. Nie ulega jednak wątpliwości, że przełomem w tej dziedzinie była I Wojna Światowa kiedy to państwa, niezależnie od tego po której stronie konfliktu się opowiedziały, zniosły wymienialność emitowanych przez siebie walut na złoto. Po tym jak zdjęły z siebie obowiązek przestrzegania zasad stawianych przez złoty parytet, Anglia i Niemcy przez cały okres wojny prowadziły politykę zwiększania podaży pieniądza, czego wynikiem były niepowetowane straty. Szczególnie tragiczna była sytuacja powojennych Niemiec, które rozpętały hiperinflację na rzecz spłacenia kontrybucji.

Lionel Robbins w 1937r. napisał o niej, że:
Zniszczyła fundamenty niemieckiego społecznieństwa, oraz stała się podstawą dla wielu tragedii w przyszłości (…) Jeśli zastanawiamy się nad obecną sytuacją Europy, nie możemy w swoich rozważaniach pominąć historii niemieckiej hiperinflacji (…)

Kolejnym krokiem na drodze do całkowitego oderwania pieniądza od złota i nadaniu państwom wszelkich narzędzi do kontroli świata finansów była konferencja w Breeton Woods, która odbyła się w 1944r. Wówczas powołano do życia Międzynarodowy Fundusz Walutowy, oraz postanowiono, że jedynym państwem, które pozostanie przy standardzie złota będą Stany Zjednoczone, a jego cenę ustalono na 35 $ za uncję. Dexter White wraz z J.M Keynesem zaprojektowali system, w którym jedynymi instytucjami, którym przysługiwać będzie możliwość wymiany waluty na powiązanego ze złotem dolara, będą banki centralne. Jednym z kluczowych postanowień konferencji była gwarancja udzielona każdemu państu pomocy w razie kłopotów z walutą. Dane opracowanane w 1956r. przez First National City Bank ukazują jak chętnie państwa członkowskie korzystały z przywileju prowadzenia polityki, która prowadziła do deprecjacji walut. Rekord,jeśli chodzi o poziom zniszczenia waluty pobił rząd Chile, roczne tempo deprecjacji Peso w latach 1946 – 56 wyniosło 25,3 %.

Rząd kraju, który miał być gwarantem systemu – USA, nie wywiązywał się ze swoich obowiązków. Rosł deficyt budżetowy i inflacja. W 1971r. Stany Zjednoczone ostatecznie odchodzą od złota, tym samym znosząc ostatnią barierę dla inflacjonistycznych zapendów polityków. W 1977r. Inflacja w USA była dwucyfrowa, narastały problemy ,których przyczynę opisał Murray Rothbard już w w 1971r.
Ale obecnie administracja ciąży w stronę liberalnych ( socjal-demokratycznych) tez o monetarnej i fiskalnej ekspansji mającej na celu uleczenie recesji, podczas gdy prośbą i groźbą usiłuje wywrzeć presję na pracowników i pracodawców by nie zwiększali płac i cen – a polityka „wytycznych” lub „dochodowa” jest tylko o krok od kontrolowania płac i cen. Ta bezpośrednia interwencja miałaby spowolnić spiralę płacowo-cenową. W rzeczywistości bezpośrednia interwencja nie może spowolnić wzrostu cen, wywołanego czynnikami monetarnymi; może jedynie tworzyć przesunięcia (dyslokacje) i niedobory.

Jeśli chodzi o cykl koniunkturalny, powinno być już dotąd oczywiste dla wszystkich, że Administracja, próbując subtelnie i ostrożnie „wybronić” nas od inflacji bez wywoływania recesji, wywołała efekt odwrotny, przynosząc ostrą ogólnonarodową recesję bez wywierania jakiegokolwiek godnego uznania wpływu na inflację cenową. Trwająca recesja inflacyjna – stanowiąca połączenie najgorszych cech depresji i inflacji – jest wielkim wkładem Nixona, Burnsa i Friedmana w amerykańską rzeczywistość.
Podczas gdy jest prawdą, że recesja była nieunikniona jeśli inflacja miała zostać zatrzymana, to trwająca inflacja nie była nieunikniona, gdyby administracja miała odwagę wprowadzić rzeczywiście „twardą” politykę monetarną.
Zamiast tego, po zaledwie kilku miesiącach powstrzymywania inflacji pieniężnej Administracja zaczyna w coraz większym stopniu otwierać monetarne zapory przeciwpowodziowe w mocno problematycznych wysiłkach wyciągnięcia gospodarki z recesji – podczas gdy jednocześnie nie potrafi dostrzec, że jednym pewnym rezultatem będzie zdwojenie się chronicznego wzrostu cen.

Biorąc pod uwagę kierunek w jakim podążyły rządy w XXw. nie trudno domyślić się dlaczego ekonomiści Szkoły Austriackiej szczególnym zainteresowaniem obdarzyli tematykę pieniądza. Na przestrzeni lat Ludwig von Mises,oraz jego uczniowie i następcy – Friedrich von Hayek, Murray Rothbard, Henry Hazlitt i wielu innych stworzyli mnóstwo dzieł dotyczących zaganienia pieniądza, cyklu koniunkturalnego i historii systemów monetarnych.

Posługując się wiedzą, która została nam przekazana poprzez ich książki warto analizować współczesną systuację gospodarczą, zwłaszcza, że znajdujemy się w okresie ogromnego monetarnego chaosu, wywołanego przez Bankowość Centralną. Za najbadziej istotne uważam wskazywanie tego w jaki sposób, wbrew popularnym opiniom, współczesny system monetarny podważa zasady wolnego rynku. Tym mam zamiar zająć się pisząć na tym blogu. Zapraszam!

—————-
Constantino Brusciani-Turroni – The Economics of Inflation: A Study of Currency Depreciation in Post-War Germany

Murray Rothbard – Socjalizm Nixona

24.03.2009
Krzysztof Nowak
***
Tekst został wcześniej opublikowany na stronie autora.