Tag Archives: demokracja

Czemu nie to i w takim razie, co?

Wkroczyliśmy w czasy, w których nie możemy już tłumaczyć faktu, że mamy tak gówniany ustrój polityczny brakiem realnej alternatywy. Nie sposób już mówić, że to brak możliwości technicznych każe nam oddać najważniejsze decyzje w ręce wąskiej grupy ludzi. Nie jesteśmy już w stanie wmawiać sobie, że koszty dopuszczenia do głosu większej ilości obywateli są wyższe niż straty związane z tym, że ta wąska grupa ludzi wydaje nasze pieniądze wedle własnego widzimisię. Wkroczyliśmy w czasy, w których powinniśmy jasno opowiedzieć się za demokracją lub oligarchią [1].
Continue reading

Żyjemy w czasach, w których uznaje się za najlepszy ustrój polityczny tak zwaną demokrację. Ta demokracja to nie jest tylko i wyłącznie pogląd, że lepiej jest, gdy nie rządzi ktoś, kto nam swoją władzę narzucił, ale ktoś, kogo wybieramy sami. To ściśle określony zbiór reguł, według których powinno się toczyć życie publiczne. Podstawową instytucją służącą wyrażeniu swojej woli na temat władz przez obywateli są w demokracji wybory. Wybory te są powszechne, bezpośrednie, równe i tajne. Dodatkowo bywają także większościowe lub proporcjonalne, zależnie od tego, czy dana społeczność ceni bardziej jak największą możliwość kontaktowania się z kandydatem, czy też woli, aby silniej reprezentowane były mniejszości. W przypadku wyborów prezydenta, wójtów i burmistrzów, po pierwszej turze wyborów odbywa się w Polsce druga, mająca za zadanie wyłonić bardziej reprezentatywnego kandydata z dwóch najwyżej ocenionych w pierwszej turze. Stosunkowo nowym elementem demokratycznej celebracji są parytety określające ilość i pozycję kobiet na listach kandydatów. Wszystkie te reguły są, moim skromnym zdaniem, przestarzałe i mogłyby zostać z pewnością zastąpione innymi. Można w niektórych krajach zauważyć pewne lokalne różnice w funkcjonowaniu procesu wyborczego, które dają przykład na to, że reforma powszechnie akceptowanego współcześnie modelu wybierania władz może dać wiele.
Continue reading

Większość moich polskich znajomych wierzy, że żyjemy w wolnym kraju, a rząd jest gwarantem naszej wolności. Jednak gdy o tym dyskutujemy, staje się jasne, że mówią oni o takim znaczeniu wolności, jakiego nasz rząd nauczył nas w szkole.
Przywołują wszystko, co usłyszeli o PRL-u i porównują obecną sytuację z oczywistym brakiem wolności, jakiego ludzie doświadczyli w realnym socjalizmie. Zgadzają się, że są kraje, których mieszkańcy mają więcej swobód obywatelskich niż my mamy w Polsce, ale wciąż uważają, że wolność można mierzyć w skali binarnej, przyznając ‘0’ totalitaryzmowi i ‘1’ demokracji pośredniej.
Continue reading

Tuż po tym jak skończyłem osiemnaście lat, odbywały się w Polsce wybory samorządowe. Kolega z liceum spytał mnie, na kogo będę głosował. Odpowiedziałem, że nie zamierzam głosować, nieco urażony tym pytaniem. Dzięki ripoście kolegi, pierwszy raz usłyszałem hasło: „Nie głosując, też głosujesz.”

Na początku pomyślałem, że nieelegancko jest zaprzeczać paradoksom i zmieniłem temat naszej rozmowy w milczenie, ale myśl, że być może jednak zagłosuję – nawet ukrywając się przed tym w domu – nie dawała mi spokoju. Wbrew sobie, drążyłem tę kwestię. Zacząłem zastanawiać się, kto w takim razie zyska głos, jeśli moja karta pozostanie pusta.
Continue reading

W weekendy w Dzienniku pojawia się dodatek „Europa”, który to bardzo lubię czytać, bo znajdzie się tam zawsze parę ambitniejszych tekstów, tylko pośrednio nawiązującej do bieżączki politycznej. I tak przez ostatnie dwa weekendy Maciej Nowicki (ten sam, co napisał swego czasu felieton pt. „Libertarianizm, czyli ekonomia lenistwa”) przeprowadzał wywiady z postaciami światowej (europejskiej?) lewicy: Ernesto Laclau, Chantal Mouffe, Jacques Ranciere i Daniel Bensaid. Dodatkowo Cezary Michalski uraczył nas wywiadem ze Sławomirem Sierakowskim, Maciej Nowicki napisał felieton o znamiennym tytule: „Czy Trocki zmartwychwstał?”, a Dariusz Kubacki napisał o trzech dniach, które (nie) wstrząsnęły światem. Bardzo żałuję, że nie znalazło się miejsca dla Slavoja Żiżka, czy Naomi Klein, lub chociaż Noama Chomsky’ego. Kontekstem tych wszystkich rozmów (co prawda wywiad Michalskiego z Sierakowskim jest troszkę „obok”) jest obecny kryzys i to, jak szeroko pojęta lewica swoją szansę wykorzystuje (czy raczej zaprzepaszcza).
Continue reading